Ik blijf het soms verbazend vinden, dat iemand genealogisch spoorloos kan blijven, maar vooral voor in de invoering van de burgelijke stand in 1812, is het lastig om mensen te vinden. Lang niet alle archieven van de 18e eeuw, daar waar ik vooral in zit te spitten, zijn online en geïndexeerd.
Zo zaten er veel mannen uit Den Haag op de Mars maar zijn die DTB-boeken (doop, trouwen en begraven) niet met zoekwoorden te doorzoeken en de Hofstad was veel te groot qua inwoners om alle boeken handmatig door te lopen. Zo veel tijd heb ik nou eenmaal niet. Dat is frustrerend, zoals bij Dirk Rijnhart.
Van hem is onlangs een brief boven water gekomen. Hij schreef aan zijn oom, Johannes van den Broek, “woond op de geest in de poort naast de wagt” in Den Haag.
“Westinijes Statie op De ree den 10 November 1780 geschreve.
Zeer waarde Ooms en meuyens Moeder, broeders en zusters (doorgestreept) En alle goede vrinde Laat ik weete als dat ik nog vris en gegzont ben van die tijd af tot dat den brief van mij af is gegaan en mijn rede is dat ik een Lettertje schrijf dat ik gehoord heb dat er een brief van Stastien is afgegaan als de naam was als dat wij verongelukt waare maar wij hebben de zege van god gehad daar wij god als magtig niet genoeg voor danke kunnen vrinde ik laat ul allemaal weete als dat wij drie weeke verwaaid hebbe geleg en daar zijn verscheide schepen verongelukt hier mede breek ik met de pen maar niet met mijn hart en weet niet meer te schrijve als de hertelijke groetenisse aan uliede allemaal en alle goede vrinde en met bekende, Dirk Rijnhart. Meij maand is onze tijd om.”
(foto van de brief is te zien geheel aan onderzijde van dit artikel).
De brief is inhoudelijk weinig anders dan wat de anderen schreven. Zijn enige reden van schrijven is om hen niet ongerust te laten zijn en dat ze niet zijn vergaan. Voor mijn zoektocht zijn er een aantal aanwijzingen.
Allereerst: hij komt dus vermoedelijk uit Den Haag. Althans, zijn familie woont er. Dit is info die eerder niet bekend was. Tweedens lijkt de vader van Rijnhart niet meer in beeld. Zijn moeder, broers en zussen wonen bij een oom (of ooms).
Als ik zoek op Dirk Rijnhart in de diverse bekende bronnen, vind ik niets in Den Haag, maar wel in Amsterdam. Dit lijkt vooralsnog een naamgenoot te zijn.
Wat doorzoeken op de website van het Haags archief, brengt mij bij enkele registraties die uiterst interessant zijn, zoals in het bedelingsregister (1770-1800).
Hier wordt gesproken over een gezin: moeder Swaantje Steendijk, weduwe van Samuel Rijnhart, 41 jaar, geboren ‘Hier’, zegt niets te kunnen dienen, met acht kinderen:
Dirk (19), Magdalena ( 17), Maria (15), Frans (13), Samuel (9), Cornelis (7), Willem (3), Johannes (2). Aan de Noordwal.
Het is een beetje vaag van wanneer deze notatie is, maar ze krijgen geld toebedeeld (mijn interpretatie) op 1 mei 1779 (20 guldens, 8 stuivers en 8 cent) en 30 maart 1789 (24 guldens, 8 stuivers). Dirk ging op 15 jun 1779 aan boord van de Mars.
Ik vermoed dat dit een periode betreft en niet een bedrag in 1 keer.
Tevens staat er iets in de kanttekening”wat ik niet helemaal kan duiden, maar met overlijdens lijkt te maken te hebben: “Obit 16 october 1786, Dog blijft de bedeling nog ?? Dat Willem en Jan van hem ?? ???? Op ‘t Hoop zullen zijn genezen. Genelijn Zema zijn zij 6 apr 1787 in ‘t armhuijs gegaan en die bedeling guisfuve (gestuurve?) 14 apr 1787.”
Alles lijkt wel in het plaatje van Dirk Rijnhart van de Mars te passen. Zijn vader is overleden, net zoals Samuel, zijn moeder leeft nog en hij heeft broers en zussen. Waarom de Zussen zijn doorgestreept in zijn brief, blijft een beetje vaag. Het waren de oudste kinderen, dus wellicht waren zij al uit huis en elders wonende en was hij dit vergeten terwijl hij het schreef.
Zus Maria vinden we terug in Rotterdam als zij in 1797 aldaar overlijdt. Ze is dan 35 jaar. Dit zou de bedelingsregisternotitie dateren op 1777 en daarmee kunnen we van Dirk zeggen dat hij rond 1758 moet zijn geboren. In de doopboeken van Den Haag (hervormd en katholiek) vind ik echter niets.
Broer Cornelis is op enig moment soldaat geworden en huwt op latere leeftijd (47) te Den Haag met Maria van Dorsten. Hij staat dan te boek als kleermaker.
De relatie met “oom” J. van den Broek blijft ongewis. Als ik zoek naar Swaantje Steendijk vind ik niets dat te haar kan relateren met de naam Van den Broek, maar zoals gezegd, er valt in Den Haag slecht te zoeken.
Van Dirk is echter geen familiespoor meer te vinden. Hij is naar alle waarschijnlijkheid wel teruggekeerd van zijn avontuur in West Indie (in ieder geval op 12 maart 1782 ontslagen van zijn dienstverband) maar wel in de scheepvaart gebleven want we vinden een Dirk Reinhart uit Den Haag terug in de VOC boeken, waar hij diende op de Constantia naar Batavia (1787-1789) en aldaar uit dienst gegaan. Daarna is het spoor zoek. Wellicht is hij in Nederlands Oostindie gebleven. Vooralsnog moeten er vanuit gaan dat Dirk geen nakomelingen heeft.
Voor al mijn onderzoeken geldt: alle hulp is welkom. Denkt u te kunnen helpen, laat het mij vooral weten.
